Công tác xã hội trong trường học ngày nay đang được phát triển mạnh ở nhiều nước trên thế giới như Mỹ, Anh, Đức,…Các nước đã có những ứng dụng lý thuyết vào thực tế và đã xây dựng những mô hình hỗ trợ người học, người dạy trong môi trường giáo dục. Công tác xã hội trường học với vai trò cải thiện môi trường học đường, kết nối giữa nhà trường – gia đình và xã hội đã có những ảnh hưởng và tác dụng nhất định. Bạo lực học đường là một thuật ngữ chỉ những hành vi bạo lực diễn ra trong môi trường học đường, là hệ thống xâu chuỗi lời nói, hành vi mang tính miệt thị, đe dọa, khủng bố người khác, để lại thương tích trên cơ thể, thậm chí dẫn đến từ vong, đặc biệt là gây tổn thương đến tư tưởng, tình cảm, tạo cú sốc tinh thần cho những đổi tượng trực tiếp tham gia vào quá trình giáo dục trong nhà trường, cũng như đối với những ai quan tâm đến sự nghiệp giáo dục. Bạo lực học đường không chỉ xảy ra giữa học sinh với học sinh mà còn xảy ra giữa học sinh với giáo viên hoặc cán bộ công nhân viên trong nhà trường, thậm chí là giữa cán bộ, giáo viên trong nhà trường với nhau.(*)

Tham dự Hội thảo: ‘Vấn đề bắt nạt, bạo lực học đường và vai trò của công tác xã hội trường học’ có các nhà khoa học, giảng viên, nghiên cứu viên, cán bộ đến từ các trường đại học/học viện như: Đại học Lao động – Xã hội, Học viện Khoa học Xã hội, Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn, Học viện Thanh thiếu niên Việt Nam, Đại học Sư phạm Hà Nội, Trường Hữu nghị T78, Trường THPT Thạch Thất, Trường THPT Phùng Khắc Khoan… cùng các cán bộ, giảng viên, nghiên cứu viên, sinh viên của Học viện Phụ nữ Việt Nam.
Tại Việt Nam, trong khoảng 10 năm trở lại đây, hành vi bạo lực học đường đã có sự gia tăng nhanh về số lượng cũng như nghiêm trọng về vụ việc với sự đa dạng hóa, nghiêm trọng hóa và thậm chí có tổ chức. Công tác xã hội trong trường học – với chức năng và vai trò của mình là một hoạt động không thể thiếu nhằm hỗ trợ phòng ngừa, ngăn chặn và giảm thiểu các hành vi bạo lực học đường, tạo một môi trường giáo dục lành mạnh, đảm bảo sự yên tâm trong hoạt động dạy và học của thầy và trò.

Hành vi bạo lực học đường “được thể hiện với nhiều đặc trưng như đa dạng hóa, nghiêm trọng hóa, trào lưu hóa, trẻ tuổi hóa và tổ chức hóa. Hành vi bạo lực học đường ở nước ta thường được diễn ra giữa các đối tượng bên ngoài trường học với học sinh trong nhà trường, giữa giáo viên và học sinh và giữa học sinh trong nhà trường với nhau. Bạo lực học đường là kết quả tổng hợp của nhiều nguyên nhân xuất phát từ bản thân học sinh, gia đình, nhà trường và toàn xã hội. Công tác xã hội trường học là hoạt động không thể thiếu, tham gia tích cực vào cơ chế phòng ngừa và ứng phó với hành vi bạo lực học đường, góp phần thiết thực trong việc xây dựng “nhà trường thân thiện, học sinh tích cực” .

Tại hội thảo, các đại biểu đã tập trung trao đổi, thảo luận về ba vấn đề cơ bản: Một là: Lý thuyết về bắt nạt, bạo lực học đường, cơ sở pháp lý cho CTXH trường học; Hai là: Thực trạng, nguyên nhân và giải pháp vấn đề bắt nạt, bạo lực học đường hiện nay; Ba là: Vai trò của Công tác xã hội đối với vấn đề bắt nạt và bạo lực học đường.
Các nhà khoa học đã trình bày các tham luận, trao đổi và chia sẻ rất sôi nổi xoay quanh vấn đề này.
Thông qua đó, hội thảo cung cấp các dữ liệu quan trọng cho việc giảng dạy và nghiên cứu về CTXH trường học và biên soạn giáo trình, tài liệu phục vụ cho đào tạo đại học và sau đại học của Học viện Phụ nữ Việt Nam.

————

(*) Nguyễn Thị Bích Liên (2014)